Co robią zuchy?
Doskonale się bawią na zbiórkach, wycieczkach, biwakach i koloniach zuchowych. Przy okazji uczą się też współpracy, samodzielności i odpowiedzialności, a do tego rozwijają kreatywność i sprawność fizyczną. System pracy gromady zuchowej jest oparty na zabawie i to ona jest fundamentem wszystkiego. Podobnie jak harcerze, zuchy zdobywają sprawności, a także tropy. Biorą też udział w rajdach czy wędrówkach.
Czym są tropy zuchowe?
To takie sprawności, które zdobywa się całą gromadą. Wiele tropów dotyczy np. zawodów. Moja gromada aktualnie zdobywa trop strażaka, w związku z czym niedawno odwiedziliśmy pobliską jednostkę straży pożarnej, a na kolejnej zbiórce będziemy pokonywali tor przeszkód, podobnie, jak robią to strażacy na swoich ćwiczeniach.
Jak przebiega zbiórka zuchowa?
Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ każda zbiórka jest inna. Mamy obrzędowe rozpoczęcie i obrzędowe zakończenie, ale w środku może się wydarzyć naprawdę wiele różnych rzeczy. Czasem rysujemy, czasem majsterkujemy, innym razem tropimy leśne zwierzęta, a jeszcze innego dnia uczymy się pierwszej pomocy, czy też szyfrów. Organizujemy zwiady po okolicy, gry terenowe, czy też ogniska.
Naprawdę dzieje się wiele, ale na pewno się nie nudzimy. To, co powtarza się na niemalże wszystkich zbiórkach to piosenki i pląsy. Dzieci w tym wieku uwielbiają pląsać. Często zwołujemy także krąg rady, w trakcie którego każdy zuch może się wypowiedzieć w temacie, o którym właśnie rozmawiamy. W ten sposób podejmujemy np. decyzję, czy będziemy zdobywać kolejne tropy.
Zuchy mają swoje prawo zuchowe, którego muszą przestrzegać?
Tak, to taki fajny kompas, do którego łatwo się odwołać w różnych sytuacjach. Kiedy np. mamy do wykonania jakieś trudne zadanie, mogę przypomnieć dzieciom, że “Zuch jest dzielny” albo też że “Zuch stara się być coraz lepszy”. Mamy też swój odpowiednik krzyża harcerskiego, jakim jest znaczek zucha i zuchową obietnicę.
Zuchy to dzieci w jakim wieku?
Od 6 do 10 lat. Kiedy dzieci wyrosną z wieku zuchowego, przechodzą do drużyny harcerskiej.
Gdzie odbywają się zuchowe zbiórki?
Każda jednostka ma własne miejsce. Często gromady działają w szkołach czy salkach parafialnych. Zdarza się też, że gromady czy drużyny dysponują własną harcówką. Nie jest jednak tak, że dziecko musi należeć do gromady działającej w jego szkole. Każdy może dowolnie wybierać jednostkę.
Poza tym nie wszystkie zbiórki odbywają się w harcówce. Bardzo często organizujemy zbiórki w terenie, np. w pobliskim lesie. Gromady zuchowe biorą też udział w wydarzeniach państwowych organizowanych na terenie ich miasta czy gminy. Mogą to być np. lokalne obchody 3 maja czy 11 listopada. Wycieczek i różnych wyjazdów jest naprawdę sporo.
Zuchy chodzą w mundurach?
Tak, mamy takie same mundury jak harcerze. Każda gromada ma też swoje barwy, w postaci chust i nakrycia głowy. Nie jest jednak tak, że na każdą zbiórkę dzieci muszą przychodzić w mundurze. Często wystarczą same chusty, a nieraz wręcz informujemy, żeby mieli wygodne, sportowe ubranie.
Zuchy w wakacje wyjeżdżają na kolonie zuchowe?
Tak, zazwyczaj są to wyjazdy tygodniowe lub dwutygodniowe. Nie ma jednak obowiązku udziału w koloniach. Szczególnie te młodsze dzieci nie zawsze są na to gotowe. Niemniej dla tych, którzy się zdecydują, to wspaniała przygoda. Kolonia to jedna wielka fabularna gra, wypełniona zarówno zajęciami typowo harcerskimi, jak np. gry terenowe czy zwiady po lesie, ale też wycieczkami czy np. dyskotekami.
Czy w dzisiejszych czasach, kiedy oferta zajęć dodatkowych dla dzieci jest tak obszerna, harcerstwo to dobry wybór?
Każdy rodzic musi sam zdecydować, co będzie dobre dla jego dziecka. Harcerstwo bez wątpienia działa wieloobszarowo. Na zbiórkach jest sporo ruchu, naprawdę dbamy o rozwój fizyczny dzieci, wykonujemy też sporo prac manualnych, ale to można znaleźć nawet w większym wymiarze w ofercie zajęć sportowych czy też artystycznych. Zwróciłabym jednak uwagę na inne sfery. Harcerstwo często pozwala znaleźć przyjaźnie na całe życie. Uczy też odpowiedzialności. Zuchy działają w małych grupach, tzw. szóstkach. Szóstce przewodzi szóstkowy, jeden z zuchów. Szybko więc dostają zadania organizacyjne. Później, w harcerstwie, nierzadko naprawdę młodzi ludzie otrzymują już odpowiedzialne funkcje.
W naszej gromadzie dla przykładu przybocznymi, czyli pomocnikami drużynowej są harcerze z pobliskiej drużyny i uczniowie ostatnich klas szkoły podstawowej. Ci młodzi ludzie już organizują zbiórki dla zuchów, załatwiają różne formalności i biorą na siebie nierzadko trudne zadania, a przecież jeszcze niedawno sami biegali w szeregach zuchów. Oczywiście ktoś dorosły zawsze nad wszystkim czuwa. Kadra złożona z młodych osób jest dobra dla wszystkich, ponieważ oni sami bardzo się rozwijają, a dzieci lubią naśladować nieco starszych kolegów.
Poza tym naprawdę robimy wszystko, żeby zbiórki były ciekawe, więc jestem pewna, że możemy śmiało konkurować z ofertą zajęć dodatkowych.
Czy zainteresowanie harcerstwem wciąż jest duże?
Tak. Znam drużynę, która aktualnie liczy 70 osób. Dla młodych ludzi jest to miła alternatywa od dzisiejszego świata, który wszystko podaje im na tacy. U nas nie przyjdzie mama z gotową herbatką, trzeba ją zrobić samemu z sosny. To oczywiście żart, choć na biwakach zdarzają się takie zajęcia survivalowe.
Rodzice dostrzegają też to, że harcerstwo działa offline. Oczywiście bywa, że robimy rajd harcerski oparty na kodach QR, ale już na obozach nierzadko obowiązuje zasada, że telefony mieszkają w kadrówce i dzieciaki korzystają z nich np. tylko w wyznaczonej godzinie, a gdyby była potrzeba, to rodzic zawsze może zadzwonić do kadry.
Co zrobić, żeby zapisać dziecko do gromady?
Przede wszystkim trzeba znaleźć jednostkę działającą w danej okolicy. Informacji najlepiej szukać w hufcu w danym mieście. Potem wystarczy przyjść i sprawdzić, czy taka forma spędzania czasu odpowiada dziecku.
Jaki jest koszt przynależności do ZHP?
Każdy zuch musi opłacić składki. Na dzień dzisiejszy jest to koszt 69 zł na kwartał, czyli 23 zł miesięcznie. Ta opłata w większości pokrywa ubezpieczenie, jakim dzieciaki są objęte podczas naszych zajęć.
Na koniec pytanie, kogo zuchy zapraszają do swoich szeregów?
Każdego, kto chce spróbować niezwykłej przygody.
Przewodnik Michalina Mastalerz
Drużynowa 7 Gromady Zuchowej Pracowite Pszczółki w Rybniku.
Związana z harcerstwem od najmłodszych lat dzieciństwa. Działała zarówno w gromadzie zuchowej, jak i w drużynie harcerskiej oraz kręgu instruktorskim.
