Czym jest wczesna komunia święta?
Jest to propozycja dla rodziców, którzy żyją blisko Boga i chcieliby umożliwić swoim dzieciom jak najwcześniejszy udział w sakramencie Eucharystii. Pamiętajmy, że dla chrześcijan możliwość przystąpienia do komunii to ogromna łaska. Często do wczesnej komunii przystępują dzieci rodziców, którzy żyją w jakiś wspólnotach chrześcijańskich. Bywa też tak, że o wcześniejszą komunię proszą same dzieci, które chcą, tak jak dorośli, móc już przystępować do Eucharystii.
Czy każda parafia umożliwia dzieciom przystąpienie do wczesnej komunii?
Są parafie, gdzie wczesna komunia jest bardzo popularna, ale są i takie, w których w ogóle nie ma takiej możliwości. Ja pracuję w archidiecezji katowickiej i u nas obowiązuje dekret „Wskazania metropolity katowickiego w sprawie wczesnej komunii świętej” wydany 1 października 2014r. Według tego dokumentu proboszczowie mają obowiązek umożliwić dzieciom przystąpienie do wczesnej komunii.
Czy dziecko może przystąpić do wczesnej komunii w innej parafii, niż ta, do której należy jego rodzina?
Możne, ale konieczna jest do tego zgoda proboszcza z rodzinnej parafii.
Są jakieś kryteria, którym trzeba sprostać, aby zgłosić dziecko do wczesnej komunii? Kandydat do wczesnej komunii musi przynajmniej od roku uczestniczyć w lekcjach religii. W przedszkolach najwcześniej pojawia się ona w grupach pięciolatków, więc w praktyce dziecko musi mieć sześć lat. Ponadto wcześniejszy sakrament mogą przyjąć dzieci z rodzin żyjących w małżeństwie sakramentalnym, odznaczających się głęboką religijnością i świadectwem chrześcijańskiego życia. Niemniej roztropności proboszcza pozostawiono kandydatury dzieci samotnych rodziców jak i rodziców żyjących w związkach niesakramentalnych.
Czyli droga nie jest zamknięta?
Nie, ponieważ historie ludzi są różne i kościół naprawdę zdaje sobie z tego sprawę. Dlatego zawsze warto przyjść do proboszcza i szczerze porozmawiać.
Czy proboszcz decyduje także o tym, czy konkretne dziecko jest gotowe na wcześniejsze przyjęcie sakramentu?
Nie, decyzja spoczywa na rodzicach. To oni najlepiej znają swoje dziecko i wiedzą, czy jest ono gotowe, czy rozumie powagę sytuacji i czy naprawdę żyje blisko Boga.
Przygotowanie dziecka do wczesnej komunii też w dużej mierze spoczywa na rodzicach?
Tak i jest to naprawdę niemała praca. Kandydat do wczesnej komunii, oprócz tego, że ma obowiązek uczestnictwa w religii w przedszkolu lub szkole, musi także uczestniczyć w dodatkowych katechezach organizowanych w parafii. Na te zajęcia dzieci przychodzą raz w tygodniu wspólnie z rodzicami. Ponadto rodzice wraz z dzieckiem powinni uczestniczyć w dodatkowych mszach świętych. W niektórych parafiach są to np. msze szkolne, w innych pierwszopiątkowe. Ważne jest także to, aby dzieci poznały, jak wygląda życie religijne, dlatego też kandydaci do wczesnej komunii, wraz z rodzicami, w wielu parafiach prowadzą różaniec lub drogę krzyżową. Poza tym bardzo istotna jest katecheza domowa. Rodzice otrzymują tematy, które należy z dziećmi przedyskutować, albo linki do filmików, które mają wspólnie zobaczyć. Dla dziecka najważniejszy jest przykład rodziców, wspólna modlitwa i wspólne zaangażowanie w życie kościoła to najlepszy fundament pod przyszłe sakramenty.
Przygotowując się do pierwszej komunii świętej, dzieci często muszą nauczyć się wielu modlitw i zdać różne testy, czy w wypadku wczesnej komunii jest tak samo?
Wszystko zależy od konkretnej parafii i konkretnego katechety. Każdy ustala swoje zasady. Dzieci, które ja przygotowuję do wcześniejszej komunii, muszą znać tylko trzy podstawowe modlitwy, czyli Ojcze Nasz, Zdrowaś Maryjo i Chwała Ojcu. Ponadto uczymy się także aktu wiary, nadziei, miłości i żalu oraz dwóch przykazań miłości. Ważne też, aby dzieci znały warunki dobrej spowiedzi, bo w końcu do sakramentu pokuty także muszą przystąpić. Często jest też tak, że później, w trzeciej klasie te dzieci normalnie z rówieśnikami zdają wymagane rzeczy, kiedy reszta klasy przygotowuje się do przyjęcia sakramentu w normalnym trybie.
Spowiedź to najtrudniejszy moment dla dzieci?
Na pewno najbardziej stresujący. Tu też praktyki są różne. W niektórych parafiach odbywa się spowiedź próbna, bez wyznawania grzechów, tylko taka, żeby dzieci spróbowały, czy mogą uklęknąć, czy jednak muszą stać, bo są za małe. Ważne też, żeby wszyscy spróbowali mówić szeptem, bo jak się okazuje, nie każdy to potrafi. Niektóre parafie organizują tylko jedną spowiedź przed wczesną komunią inne dwie.
Przygotowywałaś dzieci do wczesnej komunii przez wiele lat, jak uważasz, czy te najmłodsze, przedszkolaki, rozumieją powagę sakramentu?
Rozumieją na swój sposób. Dzieci przeżywają kontakt z Bogiem inaczej niż dorośli, postrzegają świat na swój sposób, ale naprawdę w większości wypadków nie ma wątpliwości, że w swoich małych serduszkach czują, jak ważna rzecz się właśnie dzieje.
Rodzice decydują się także na wysłanie dziecka do wczesnej komunii w sytuacji, kiedy starsze dziecko przyjmuje sakrament?
Tak, nierzadko jest to główna motywacja. Wówczas to młodsze dziecko przygotowuje się z grupą dzieci wczesnokomunijnych, ale do samego sakramentu przystępuje już w tym dniu, kiedy sakrament przyjmuje klasa starszego brata czy siostry.
W jaki sposób można zgłosić dziecko do wczesnej komunii?
W parafiach spotkania dla kandydatów zarówno do wczesnej, jak i do normalnej pierwszej komunii odbywają się zazwyczaj we wrześniu. Dokładne daty podaje ksiądz w ogłoszeniach parafialnych.
Dominika Nadolny, katechetka
Katechetka z ponad 20 letnim stażem. Prowadzi katechezę w szkole oraz przygotowuje dzieci do przyjęcia sakramentów.
